Wprowadzenie do Inlay i Onlay
Restauracje typu inlay i onlay są formami pośrednimi między wypełnieniami a koronami i stanowią istotne narzędzie w arsenale współczesnej stomatologii resturacyjnej. Wykorzystywane głównie w zakresie odbudowy zębów trzonowych, pozwalają na zachowanie jak największej ilości naturalnej struktury zęba przy jednoczesnym przywróceniu jego funkcji i estetyki. W przeciwieństwie do tradycyjnych wypełnień, inlaye i onlaye są precyzyjnie przygotowywane w laboratorium protetycznym, co zapewnia idealne dopasowanie do zęba. Rozróżnienie między inlayem a onlayem wynika z różnicy w lokalizacji i zakresie uszkodzenia zęba, które mają naprawić. Inlaye stosuje się do odbudowy obszaru wewnątrz grzbietów żujących, podczas gdy onlaye obejmują jedną lub więcej powierzchni żujących i mogą rozciągać się na grzbiety zęba.
Indikacje i Materiały
Główną indikacją do zastosowania inlayów lub onlayów jest duża utrata substancji zęba, gdzie tradycyjne wypełnienie miałoby ograniczoną trwałość lub mogłoby negatywnie wpłynąć na wytrzymałość zęba. Inlaye i onlaye są zalecane też w przypadkach, gdzie istnieje potrzeba wysokiej estetyki, na przykład przy odbudowie zębów przednich. Ważnym czynnikiem jest również sytuacja, w której ząb poddany był leczeniu endodontycznemu (leczonym kanałowo) i wymaga wzmocnienia przed mechanicznymi obciążeniami. W zależności od potrzeb pacjenta i wymagań klinicznych, inlaye i onlaye mogą być wykonane z różnych materiałów. Amalgamat używany w przeszłości jest obecnie rzadko stosowany ze względu na estetykę i obawy dotyczące toksyczności rtęci. Najpopularniejszymi materiałami obecnie są kompozyty, ceramika i złoto. Ceramika stanowi wybór preferowany ze względów estetycznych i biokompatybilności – może być dopasowana do koloru reszty zębów, jest trwała i odporna na ścieranie. Kompozyty są tańsze niż ceramika i łatwiejsze w obróbce, a złoto, mimo braku estetyki, cieszy się zainteresowaniem z uwagi na wyjątkową trwałość i biokompatybilność.
Procedura i Długotrwałość
Wykonanie inlaya lub onlaya wymaga co najmniej dwóch wizyt u dentysty. W pierwszej wizycie, ząb jest przygotowywany: usuwa się skar ry oraz starsze wypełnienia, opracowuje brzegi uszkodzenia, a następnie pobierany jest precyzyjny wycisk zęba. Na jego podstawie technik dentystyczny wykonuje inlay lub onlay. Przez ten czas, pacjent nosi tymczasowe wypełnienie. Podczas drugiej wizyty, tymczasowe wypełnienie jest usuwane, a inlay/onlay jest próbnie dopasowany, a po osiągnięciu idealnego dopasowania, jest on trwale cementowany. Długotrwałość inlayów i onlayów jest zazwyczaj większa niż tradycyjnych wypełnień i zależy od szeregu czynników, takich jak materiał, z którego zostały wykonane, precyzja wykonania, lokalizacja w ustach, jak i zachowania pacjenta, w tym higieny jamy ustnej i nawyków żucia. Należyte wykonanie i odpowiednia opieka mogą sprawić, że inlay lub onlay będzie służył pacjentowi przez wiele lat, często nawet dekady. Regularne kontrole i profilaktyczne wizyty u dentysty pozwalają na monitorowanie stanu restauracji i zapobieganie ewentualnym komplikacjom.
